Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

ΠΩΣ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΩ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ;ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Τι είναι η αυτοπεποίθηση; 
       Υπάρχουν άνθρωποι που μας φαίνονται σα να έχουν γεννηθεί με αυτοπεποίθηση και άλλοι, οι οποίοι δε νιώθουν σίγουροι για τον εαυτό τους και βλέπουν το κόσμο σαν ένα επικίνδυνο και εχθρικό μέρος.
       Ωστόσο, όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη  να βελτιώσουμε την αυτοπεποίθησή μας και αυτό γιατί η αυτοπεποίθηση δεν είναι πάντα η ίδια. Υπάρχουν καταστάσεις, στις οποίες νιώθουμε άνετα και με αυτοπεποίθηση ενώ σε άλλες καταστάσεις, δε νιώθουμε τόσο σίγουροι όσο θα θέλαμε. Παράλληλα, υπάρχουν πολλοί λόγοι  (πένθος, ανεργία, διαζύγιο κ.α.) που μας κάνουν για μια περίοδο (μικρή ή μεγάλη) να χάνουμε την αυτοπεποίθησή μας. Συνεπώς, η αυτοπεποίθηση είναι κάτι που όλοι μας έχουμε τα περιθώρια να τη βελτιώσουμε, για να νιώσουμε καλύτερα μέσα μας.
       Τι είναι, όμως, η αυτοπεποίθηση; Πολλοί από εμάς, όταν πηγαίνουμε σε μια καινούργια δουλειά θέλουμε να αποδώσουμε το μέγιστο των δυνατοτήτων μας ώστε να νιώθουμε το ίδιο καλοί με όλους. Αν βρεθούμε σε μια καινούργια παρέα, θέλουμε να μιλάμε με όλους και να διασκεδάσουμε χωρίς αμηχανία. Αν βρεθούμε σε μια σημαντική σύσκεψη, δε θέλουμε να νιώθουμε υποδεέστεροι από κανέναν. Θέλουμε να συμμετέχουμε όπως και οι άλλοι σε μια συζήτηση και να εκφράζουμε τη γνώμη μας. Θέλουμε να μιλήσουμε σε μια γυναίκα ή έναν άντρα που μας αρέσει χωρίς να φοβόμαστε. Η αυτοπεποίθηση, λοιπόν, έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Δε θέλουμε να νιώθουμε κατώτεροι κανενός, αλλά θέλουμε να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίζουμε οποιαδήποτε κατάσταση και να νιώθουμε άνετα. Να λαμβάνουμε ένα είδος "αυτο-επιβεβαίωσης".
       Όλα αυτά, όμως, προϋποθέτουν τη κατανόηση του εαυτού μας, τη καλύτερη γνώση των ικανοτήτων μας, των ταλέντων αλλά και των αδυναμιών μας. Παράλληλα, προϋποθέτουν, την εκτίμηση των στοιχείων αυτών ώστε να μη τιμωρούμε τον εαυτό μας για κάτι που δε καταφέραμε αλλά και να μην επαινούμε παραπάνω από όσο πρέπει τις δυνατότητές μας! Προϋποθέτουν, την αποδοχή του εαυτού μας και εκείνων που μπορεί με αξιοπρέπεια να πετύχει! 

"Γιατί δεν έχω αυτοπεποίθηση;"
      Πρόκειται για μια πολύπλοκη ερώτηση και αυτό γιατί η απάντηση έρχεται από έναν συνδυασμό πολλών παραγόντων. Κάποιοι άνθρωποι έχουν ευχάριστες εμπειρίες στη ζωή τους και άλλοι έχουν πολύ δυσάρεστες. Κάποιοι άνθρωποι ανατράφηκαν με συγκεκριμένο τρόπο και άλλοι με εντελώς διαφορετικό. 
       Σαν άνθρωποι λαμβάνουμε πολλά ερεθίσματα από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε και μαθαίνουμε να αντιδρούμε σε αυτά τα ερεθίσματα με έναν συγκεκριμένο τρόπο και να έχουμε συγκεκριμένα συναισθήματα. Όταν τα συναιθήματά μας είναι δυσάρεστα, μαθαίνουμε να φοβόμαστε αυτές τις καταστάσεις. Π.χ.,όταν ο δάσκαλος κάνει μια ερώτηση στη τάξη και αντιδρά με φοβερό εκνευρισμό, επιπλήττοντας το παιδί και κοροιδεύοντάς το για τη "χαζή" και "άλογη" απάντησή του, το παιδί μαθαίνει να αντιδρά σε μια τέτοια κατάσταση με φόβο. Σταματά να μιλά στη τάξη, να συμμετέχει, να ρωτάει κάτι το δάσκαλό του και έχει διάφορα σωματικά συμπτώματα κάθε φορά που ο δάσκαλος μπορεί, λόγου χάρη, να το ρωτήσει πάλι κάτι (ταχυκαρδία, δύσπνοια, ιδρώτας). Πολλές φορές ο φόβος του γενικεύεται και σε άλλες καταστάσεις και φτάνει σε σημείο να φοβάται οποιοδήποτε πρόσωπο εξουσίας ακόμα και στην ενήλικη ζωή του. 
       Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν αξίζει να σκαλίζετε το παρελθόν σας. Μπορεί να είχατε τραυματικές εμπειρίες, τις οποίες, όμως πρέπει πλέον να ξεπεράσετε. Σας κάνει κακό να σκέφτεστε τι έγινε κάποτε. Το τώρα είναι που μετράει. Μη ξεχνάτε ότι εσείς φτιάχνετε το μέλλον σας και είμαι σίγουρη πως δε θέλετε να συνεχίσετε μια ζωή που δε σας προσφέρει ικανοποίηση και ευτυχία λόγω της έλλειψης αυτοπεποίθησής σας. Όλοι έχουμε ανάγκη να κάνουμε και να απολαμβάνουμε κάποια πράγματα.
       Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αυτοπεποίθηση στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους αλλά την έχασαν για λόγους που τους είναι απόλυτα ξεκάθαροι. Ενδεικτικά, αναφέρουμε κάποιους από αυτούς:

-Ψυχική ασθένεια. Το πιο συνηθισμένο είδος ψυχικής ασθένειας που μας κάνει να χάνουμε την αυτοπεποίθησή μας  είναι η κατάθλιψη. Συνήθως, χρειάζεται αρκετός χρόνος για να βγούμε από μια τέτοια κατάσταση και να αποκαταστήσουμε το κενό που δημιουργήθηκε στην αυτοπεποίθησή μας.

-Μακροχρόνιες σωματικές ασθένειες. Οποιαδήποτε ασθένεια μας αναγκάζει να απουσιάζουμε από τη δουλειά ή το σπίτι μας και να χάνουμε την επαφή μας με άλλα άτομα, μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα. Αν πρόκειται για ένα έμφραγμα ή ένα δύσκολο χειρουργείο που μας καθήλωσε στο κρεβάτι του νοσοκομείου, ίσως, επιστρέφοντας στην καθημερινότητα, να δούμε πολλές αλλαγές, όπως ότι στη δουλειά μας κάποιος άλλος είναι αρμόδιος για τη θέση μας και τα κατάφερε πολύ καλά όσο καιρό ήμασταν απώντες. Τότε, μειώνεται το κύρος μας και πρέπει να παλέψουμε για να εδραιώσουμε τη θέση μας και να νιώσουμε αυτοπεποίθηση. 

-Ανεργία. Όλοι νιώθουμε τρομερό άγχος όταν βρεθούμε άνεργοι. Αν σταθούμε τυχεροί και βρούμε γρήγορα δουλειά νιώθουμε καλύτερα. Αλλά αν υπάρξει καθυστέρηση, αυτό μπορεί να αποτελέσει πλήγμα στην αυτοπεποίθηση και το ηθικό μας. Έτσι, δε θα νιώθουμε σίγουροι για τον εαυτό μας και πιθανότατα να τα παρατήσουμε, όσο βλέπουμε ότι η  κατάσταση δεν αλλάζει.

-Αποτυχία. Οποιαδήποτε αποτυχία δημιουργεί κενό στην αυτοπεποίθησή μας και κάθε φορά που αποτυγχάνουμε είναι σα να πέφτει ένα τουβλάκι από το τοίχο αυτο-επιβεβαίωσης που έχουμε χτίσει. Όσο πιο πολλά τουβλάκια πέφτουν τόσες περισσότερες είναι οι πιθανότητες ο τοίχος να γκρεμιστεί.

-Διαζύγιο ή χωρισμός. Ένα διαζύγιο ή ένας χωρισμός αφήνει πάντα συναισθήματα απώλειας, αδικίας, θυμού και θλίψης και είναι πολύ δύσκολο, για τον οποιονδήποτε άνθρωπο, να βάλει πάλι σε τάξη τη ζωή του και να συνεχίσει. Έτσι, η ζωή φαντάζει πολύ δύσκολη και μπορεί να κλονίσει την αυτοπεποίθησή μας.

-Η απόκτηση παιδιών. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη ζωή των ανθρώπων που γεμίζει μεγάλες ευθύνες το γονιό. Συνήθως οι ευθύνες είναι πολύ μεγαλύτερες από ότι μπορούσε να φανταστεί και η αίσθηση αυτή μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα ανεπάρκειας και συνεπώς ρήγμα στην αυτοπεποίθησή του. 

       Αυτά είναι μερικά από τα γεγονότα ζωής που έρχονται μπροστά μας. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να καταλάβουμε, ότι δεν είμαστε οι μόνοι που αντιμετωπίζουμε  τέτοια προβλήματα. Υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που τα βιώνουν ή τα βίωσαν κάποια στιγμή και όμως, κατάφεραν να τα διώξουν και να σταθούν στα πόδια τους. Το να έχουμε μια παθητική στάση αποδέχοντας το πρόβλημα, ίσως δε μας βοηθά όσο θα θέλαμε. Χρειάζεται αποφασιστικότητα για να οργανωθούμε και να προχωρήσουμε βαθιά μέσα στο πρόβλημα και πέρα από αυτό, ώστε να αποκτήσουμε και πάλι την αυτοπεποίθησή μας.

Πώς μπορώ να βελτιώσω την αυτοπεποίθησή μου;   
-Σε μια πρώτη φάση είναι σημαντικό να κάνετε μια αυτοανάλυση. Κάντε μερικές ερωτήσεις στον εαυτό σας, όπως: 
  • Ποιες καταστάσεις με δυσκολεύουν περισσότερο;
  • Τι σωματικά συμπτώματα έχω και πότε τα βιώνω;
  • Τι σκέψεις κάνω σε αυτές τις καταστάσεις;
  • Πώς συμπεριφέρομαι σε τέτοιες καταστάσεις;
  • Πώς νιώθω όταν αντιμετωπίζω αυτές τις καταστάσεις;
  • Ποιοι άνθρωποι μειώνουν την αυτοπεποίθησή μου; 
  • Τι σωματικά συμπτώματα/σκέψεις/συμπεριφορές/συναισθήματα έχω όταν έρθω αντιμέτωπος με τέτοιους ανθρώπους;
  • Ποιες καταστάσεις θα ήθελα περισσότερο να χειριστώ και να νιώσω μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση;
  • Σε ποιες καταστάσεις νιώθω ικανός ότι μπορώ να ανταπεξέλθω;
-Δεδομένου ότι σε ορισμένες καταστάσεις νιώθετε ένταση και έχετε κάποια σωματικά συμπτώματα είναι σημαντικό να μάθετε να χαλαρώνετε. Μάθετε να ελέγχετε την αναπνοή σας και να χαλαρώνετε τους μύες του σώματός σας.
  • Συνήθως όταν είστε ήρεμοι δε χρησιμοποιείτε σχεδόν καθόλου τους μύες του θώρακά σας για να αναπνεύσετε αλλά τους μύες του στομάχου και το διάφραγμά σας. Μπορείτε να ακουμπήσετε το ένα χέρι στο στομάχι και το άλλο στο θώρακά σας, νιώθοντας το χέρι στο στομάχι να κινείται κανονικά και το άλλο να παραμένει ακίνητο. Κάντε το πολλές φορές ώστε να αρχίζετε να συνηθίζετε στη σωστή και ήρεμη αναπνοή. Μάθετε να χαλαρώνετε όλους τους μύες του σώματός σας.
-Σκεφτείτε δραστηριότητες που αποφεύγετε και αντιμετωπίστε τες. Θέστε στόχους! Κοιτάξτε γύρω σας και δείτε τι μπορείτε να κάνετε ώστε να επεκτείνετε τις εμπειρίες σας και να απολαύσετε περισσότερο τη ζωή.
  • Ξεκινήστε μια αθλητική δραστηριότητα. Ίσως δε ξέρετε να χορεύετε ή ίσως να υπάρχει κάποιο άθλημα που θα θέλατε να ξεκινήσετε (τέννις, βόλευ). Η καλή φυσική κατάσταση μας κάνει να νιώθουμε όμορφα με τον εαυτό μας και συνεπώς αυξάνει την αυτοπεποίθησή μας.
  • Αφιερώστε τουλάχιστον μία ώρα στον εαυτό σας κάνοντας κάτι που σας φτιάχνει τη διάθεση. Μπορείτε να πάτε για ψώνια, να βάψετε τα νύχια σας αν είστε γυναίκα, να διαβάσετε ενδεχομένως ένα μυθιστόρημα, να κάνετε ένα χαλαρωτικό ντους. Γεμίστε τη μπανιέρα με καυτό νερό και αιθέρια έλαια και μείνετε εκεί για αρκετή ώρα. Κάντε μια βόλτα στη φύση. Αυτή η στιγμή είναι μόνο για εσάς και μην αφήσετε κανέναν να σας διακόψει.
  • Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ταλέντο κάπου. Ενδεχομένως να ξέρετε να ζωγραφίζετε ή να παίζετε κάποιο μουσικό όργανο. Ίσως έχετε κλίση στο να γράφετε ποιήματα ή βιβλία με όμορφες ιστορίες. Δώστε την ευκαιρία στον εαυτό σας και αναδείξτε τα ταλέντα σας. Μπορείτε να πάτε σε μια σχολή ζωγραφικής ή σε μια μουσική σχολή για να εξελίξετε ακόμα περισσότερο το ταλέντο σας. Αν είστε ήδη πολύ καλοί σε αυτό που κάνετε, αφιερώστε λίγη ώρα την ημέρα σε αυτό και δείξτε αυτό που καταφέρατε στους φίλους σας. Μπορείτε να καλέσετε την παρέα σας στο σπίτι και να παίξετε πιάνο ή κιθάρα. Σίγουρα θα νιώσετε πολύ όμορφα.
  • Αν το πρόβλημά σας είναι ότι δε μιλάτε με πολλά άτομα και νιώθετε άβολα, εκτός από μια αθλητική δραστηριότητα που μπορείτε να ξεκινήσετε, όπως είπαμε παραπάνω, η οποία θα σας δώσει την ευκαιρία να συναναστραφείτε και με άλλα άτομα, μπορείτε να πάτε σε κάποιο ταξιδιωτικό γραφείο και να ταξιδέψετε με ένα γκρούπ. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι μόνοι, που θέλουν να ταξιδέψουν. Άλλωστε,κάτι τέτοιο παράλληλα θα σας δώσει την ευκαιρία να γνωρίσετε ένα καινούργιο μέρος. Επίσης, πολλοί αθλητικοί σύλλογοι διοργανώνουν εκδρομές με γκρούπ για σκι, ορειβασία, καταδύσεις. 
-Αν αμφισβητείτε έστω και λίγο αυτό που είστε, κάντε μια λίστα σε ένα χαρτί με δέκα θετικά χαρακτηριστικά του εαυτού σας (είτε εξωτερικά, είτε εσωτερικά). Κοιτάξτε στο καθρέφτη και προσπαθείστε να εστιάσετε την προσοχή σας σε αυτά. Νιώστε να αναδύονται στην επιφάνεια και να σας περιβάλλουν. Νιώστε θετική ενέργεια. Μπορείτε να γράψετε, επίσης, τις επιτυχίες σας όσο μικρές και αν είναι. Αν κάποια στιγμή θέλετε να πάτε σε μια καινούργια δουλειά και αμφιβάλλεται για το αποτέλεσμα, η λίστα αυτή θα σας βοηθήσει να θυμηθείτε ποιοι είστε και τι ακριβώς πρέπει να βγάλετε από μέσα σας. Όταν συνειδητοποιήσετε τι έχετε καταφέρει είναι πιο εύκολο να το μεταφέρετε στον άλλον και να υποστηρίξετε τον εαυτό σας.

-Μπορείτε να κάνετε αλλαγές στην εμφανισή σας, αν αυτό είναι επιθυμητό και αν θεωρείτε ότι θα νιώσετε καλύτερα. Αν είστε γυναίκα, δοκιμάστε διαφορετικά μακιγιάζ που αναδεικνύουν σωστά το πρόσωπό σας. Μπορείτε να αλλάξετε το στυλ σας αν το επιθυμείτε και να δοκιμάσετε νέα ρούχα πάνω σας που ποτέ δε τα είχατε δοκιμάσει. Δοκιμάστε ένα καινούργιο χτένισμα. Αν είστε άντρας και δε νιώθετε καλά με το σώμα σας, μπορείτε να γυμναστείτε ή να ακολουθήσετε ένα πρόγραμμα διατροφής. Ανανεώστε τη γκαρνταρόμπα σας.

-Παρατηρήστε το τρόπο που περπατάτε ή κάθεστε. Περπατάτε με το κεφάλι σκυμένο σα να απολογείστε για κάτι ή όταν κάθεστε καμπουριάζετε τους ώμους σας; Αποφεύγετε να κοιτάξετε τους άλλους στα μάτια και φαίνεστε απόμακροι; Αν η απάντηση σε όλα αυτά είναι "ναι", τότε ίσως είναι καλύτερο να τα αλλάξετε. Τα πάντα πάνω μας μεταδίδουν ένα μήνυμα και αξίζει να αναζητήσετε οτιδήποτε έχετε τη δυνατότητα να βελτιώσετε.

-Και επειδή, είπαμε πως η αυτοπεποίθηση έχει να κάνει με τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, θα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό, αφού ρωτήσετε τον εαυτό σας και συνειδητοποιήσετε ποιοι άνθρωποι σας κάνουν να νιώθετε άβολα και τι είναι αυτό που νιώθετε και σκέφτεστε κάθε φορά που έρχεστε αντιμέτωποι μαζί τους, να ρωτήσετε επίσης: "Που στηρίζω αυτό που σκέφτομαι; Τι αποδείξεις έχω; Πώς αλλιώς θα μπορούσα να το σκεφτώ;" Κάντε διάλογο με τον εαυτό σας και δείτε αν αυτό που σκέφτεστε στηρίζεται σε λογική βάση. Μάθετε καλύτερα τον εαυτό σας, ξεκαθαρίστε αυτό που θέλετε και διεκδικήστε το από τους άλλους. Χρησιμοποιήστε φράσεις, όπως "θέλω να...", "δε θέλω να...", "διαφωνώ με..." και στηρίξτε το με επιχειρήματα.

Σεμινάριο αυτοπεποίθησης.
Έχει παρατηρηθεί ότι η αυτοπεποίθηση αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα το οποίο μοιάζει να εισβάλλει σε κάθε τομέα της ζωής του ανθρώπου και να προκαλεί μεγάλη αναστάτωση. Ίσως πρόκειται για το μοναδικό κομμάτι της ζωής μας που όλοι θέλουμε να βελτιωθεί.
Ελάτε να κάνουμε μαζί την αρχή!
Κάθε 3 μήνες, πραγματοποιείται μια καινούργια ομάδα αυτοπεποίθησης η οποία αποσκοπεί: α) στο να κατανοήσουμε την έννοια της αυτοπεποίθησης και τις καταστάσεις στις οποίες νιώθουμε λιγότερη ή μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, β) στο να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και γ) στο να βελτιώσουμε την αυτοπεποίθησή μας.
Το σεμινάριο είναι ενεργητικό καθώς πραγματοποιηούνται μόνο πρακτικές, βιωματικές ασκήσεις.
Ολοκληρωνεται στο διάστημα των 3 μηνών και γίνεται μία δίωρη συνάντηση την εβδομάδα.
Η ομάδα δε ξεπερνά τα 8 άτομα ενώ το κόστος συμμετοχής στο σεμινάριο είναι 180 ευρώ.

Επόμενο σεμινάριο, το Σεπτέμβριο, του 2015.
Για περισσότερες πληροφορίες ή δηλώσεις συμμετοχής στείλτε μου μήνυμα στο mail μου: eirinikoul87@yahoo.gr
Η αυτοπεποίθηση μπορεί να βελτιωθεί, αρκεί να το παλέψουμε και να προσεγγίσουμε το πρόβλημα με σωστό τρόπο. Αν νιώθετε ότι σας λείπει η αυτοπεποίθηση ποτέ δεν είναι αργά να κάνετε κάτι για αυτό.


" Έχετε ένα σωρό αποθέματα δύναμης μέσα σας που δε τα χρησιμοποιείτε στο έπακρό τους. Όλοι έχουμε. Αδικούμε τους εαυτούς μας και το ξέρουμε. Όλοι μας είμαστε περισσότερο ικανοί και επιδέξιοι από όσο φαίνεται...Μπορείτε να αυξήσετε την αυτοπεποίθησή σας. Κάντε το στόχο ζωής. Πιστέψτε πως μπορείτε να το καταφέρετε και θα το καταφέρετε." (Δρ Κένεθ Χάμπλυ)

    Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

    ΠΩΣ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΩ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ;

           Πόσες φορές σας έχει τύχει να μιλάτε σε έναν άνθρωπο και να νιώθετε ότι δεν έχει ακούσει λέξη από αυτά που του είπατε είτε επειδή την ώρα που του μιλάτε κάνει κάτι άλλο, είτε επειδή έχει να σκεφτεί τα δικά του προβλήματα; Ίσως έχετε πιάσει και εσείς τον εαυτό σας να μην είστε συγκεντρωμένοι σε αυτό που σας λέει ένας άνθρωπος για δικούς σας λόγους. 
          Ακόμη, πόσες φορές έχετε μπει στον πειρασμό να προσφέρετε άμεσες συμβουλές και συστάσεις σε άτομα που μιλούν για το πρόβλημά τους και ζητούν τη βοήθειά σας; Στη συνέχεια εκπλήσσεστε, καθώς βλέπετε πως η καλή σας συμβουλή αγνοείται ή λαμβάνεται μόνο εν μέρει υπόψη από το άτομο που ήρθε για βοήθεια.
           Είναι πολύ σημαντικό να έχετε κατά νου, πως είτε το άτομο αυτό είναι φίλος, είτε αδερφός, είτε σύζυγος, είτε πελάτης, το πρόβλημά του δε μπορεί να αναπτυχθεί, να διερευνηθεί και να λυθεί μέσα σε λίγα λεπτά. Δεν είναι, λοιπόν, πιο λογικό να σταθούμε για λίγο και να τον ακούσουμε προσεκτικά πριν του δώσουμε συμβουλές για το τι πρέπει να κάνει για να το λύσει; 

    Ποιες είναι οι βασικές δεξιότητες επικοινωνίας και προσεκτικής παρακολούθησης;

    1. Προσεκτική ακρόαση. Η πιο βασική δεξιότητα κατά τη διαδικασία της βοήθειας, είναι το να ακούμε προσεκτικά τους ανθρώπους που θέλουμε να βοηθήσουμε. Όμως, τι σημαίνει η έκφραση "ακούω προσεκτικά"; Η προσεκτική ακρόαση περιλαμβάνει τέσσερεις βασικές διαστάσεις:
         α)Οπτική επαφή: Όταν μιλάτε με έναν άνθρωπο πρέπει να τον κοιτάζετε στα μάτια. Δε χρειάζεται η βλεμματική επαφή να είναι επίμονη σε σημείο που να δημιουργεί αμηχανία στον άλλον άνθρωπο, αλλά να δείχνετε ότι έχετε επίγνωση πως αυτή τη στιγμή μιλάτε σε εκείνον και είστε συγκεντρωμένος σε αυτό που σας λέει. Όταν κοιτάζετε αλλού συχνά ή συνεχώς, είναι σα να υπαινίσσεστε στο άτομο ότι δε το ακούτε.
         β)Γλώσσα του σώματος:  Θα μπορούσατε μια στιγμή να σκεφτείτε...με ποιο τρόπο το σώμα σας δηλώνει ότι παρακολουθεί; Βρείτε το προσωπικό σας, φυσικό στιλ και ρωτήστε άλλους ανθρώπους τι εντύπωση προκαλείτε. Η βασική στάση προσεκτικής ακρόασης είναι μια ελαφριά κλίση του σώματος προς τα εμπρός σε μια άνετη και ήρεμη στάση. Το κυριότερο, όμως, είναι να υιοθετήσετε μια άνετη, φυσική θέση που θα δείχνει στον άλλον ότι συμμετέχετε χωρίς να έχετε το ύφος ενός παντογνώστη ανθρώπου.
         γ)Τόνος της φωνής: Είναι καλό να χρησιμοποιείται ένα φυσικό τόνο φωνής. Συνήθως δισταγμοί και κομπιάσματα στην ομιλία συμβαίνουν σε σημεία έντασης ενώ αλλαγές στον τόνο, στο ρυθμό ή στην ένταση της ομιλίας υποδηλώνουν ενδιαφέρον ή αδιαφορία.
         δ)Λεκτική ακολουθία: Δεν είναι καλό να πηδάτε από το ένα θέμα στο άλλο. Κατευθύνετε όσα έχετε να πείτε σε αυτά που μόλις ακούσατε ή σε αυτά που ακούσατε προηγουμένως κατά τη διάρκεια του διαλόγου. Μην εισάγετε νέα θέματα προς συζήτηση.

    2.Χρήση ερωτήσεων. Δεν είναι κακό, όταν κάποιος συζητάει μαζί σας ένα πρόβλημά του, να τον ρωτάτε γι'αυτό. Οι ερωτήσεις είναι χρήσιμες, διότι βοηθούν το άτομο να διερευνήσει καλύτερα αυτό που τον απασχολεί, εντοπίζει σκέψεις και συναισθήματα και εξερευνά καλύτερα τον εαυτό του. Ρωτήστε το άτομο τι τον απασχολεί ή πώς πάνε τα πράγματα από τη τελευταία στιγμή που μιλήσατε μαζί. Επίσης, αν δε καταλαβαίνετε κάτι ή αν μιλάει με γενικότητες, ζητήστε του να σας πει κάτι παραπάνω για να καταλάβετε ή ζητήστε του να σας δώσει παραδείγματα, ρωτήστε το τι εννοεί με αυτό που λέει. Ρωτήστε για τα συναισθήματά του, πώς ένιωσε τότε ή πώς νιώθει τώρα που κουβεντιάζει μαζί σας.

    3.Στοιχειώδεις ενθαρρύνσεις. Οι στοιχειώδεις ενθαρρύνσεις αποτελούν μικρές ενδείξεις ώστε να κατανοήσει το άτομο που βοηθάτε, ότι το παρακολουθείτε. Διαιρούνται σε δύο κατηγορίες:       
          α)Οι στοιχειώδεις λεκτικές ενθαρρύνσεις αποτελούν σύντομες εκφράσεις, νύξεις, που δείχνουν ότι παρακολουθείτε το άτομο που βοηθάτε. Μερικά παραδείγματα είναι :
    • "΄Ετσι;", "Τότε;", "Και;"
    • Η επανάληψη μιας ή δύο λέξεων-κλειδιών.
    • "Χμ!", "Α-χα!".
    • Απλή επανάληψη ακριβώς των ίδιων λέξεων της τελευταίας φράσης του ατόμου.
         β)Οι μη λεκτικές στοιχειώδεις ενθαρρύνσεις που αφορούν κυρίως τη γλώσσα του σώματος, δηλαδή οπτική επαφή, σώμα που κλίνει προς τα εμπρός με ενδιαφέρον, απουσία νευρικών κινήσεων και ακατάλληλων χειρονομιών που αποσπούν την προσοχή, κλίσεις του κεφαλιού που βοηθούν τη συνέχιση της ομιλίας.
           Σε μερικές περιπτώσεις, μια πολύτιμη στοιχειώδης ενθάρρυνση μπορεί να είναι η σιωπή. Πολλές φορές ερχόμαστε σε αμηχανία, όταν δεν έχουμε να πούμε τίποτα πάνω σε αυτά που μας είπε ο άνθρωπος που έχουμε απέναντί μας με αποτέλεσμα να λέμε κάτι που εκείνη τη στιγμή δεν είναι πολύ χρήσιμο για τον ίδιο. Είναι καλύτερο να δίνετε χρόνο στο άτομο ώστε να ολοκληρώσει αυτό που θέλει να πει, να συνεχίσει ή να απαντήσει.

    4. Η παράφραση. Προσπαθείστε να χρησιμοποιείσετε τις ίδιες λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος που ήρθε για βοήθεια σε εσάς, αλλά να προσθέσετε και κάποιες δικές σας παρατηρήσεις παραμένοντας, όμως, στην ουσία αυτού που ο ίδιος είπε. Στην πραγματικότητα, έτσι, αποδίδετε στο άτομο με ακρίβεια αυτό που έχει πει δίνοντας το βασικό νόημα όσων λέχθηκαν. Για παράδειγμα:
    "Με την Έφη η κατάσταση έχει γίνει ανυπόφορη. Εχθές τσακωθήκαμε πάλι επειδή μου είπε να πάμε βόλτα και εγώ ήμουνα κουρασμένος και δε μπορούσα. Μου είπε ότι δεν υπολογίζω τις ανάγκες της και έγινε χαμός. Δε μπορώ άλλο αυτή τη κατάσταση".

    Η στοιχειώδης ενθάρρυνση σε αυτο το παράδειγμα θα ήταν:
    "Ανυπόφορη;", ή "Τσακωθήκατε πάλι;", ή "Έγινε χαμός;" ή "Δε μπορείς άλλο αυτή τη κατάσταση;"


    Η παράφραση θα ήταν:
    "Κώστα, μου λες ότι τσακωθήκατε πάλι με την Έφη εχθές και αυτή τη κατάσταση δε την αντέχεις άλλο, σωστά;".
    Η πιο αποτελεσματική παράφραση έχει την εξής δομή:

    • Το όνομα του ανθρώπου που βοηθάτε ή την αντωνυμία "εσύ". Όταν η παράφραση είναι πιο προσωπική, είναι και πιο αποτελεσματική (Κώστα...).
    • Βασικές ακριβείς λέξεις που χρησιμοποίησε το άτομο (...ότι τσακωθήκατε πάλι με την Έφη χθες...)
    • Μια σαφής δήλωση δική σας που αποδίδει το νόημα αυτών που λέχθηκαν (...αυτή τη κατάσταση δε την αντέχεις άλλο)
           Όταν ο άνθρωπος που ήρθε για βοήθεια σας αποζημιώσει με ένα "ναι" ή ένα "ακριβώς", τότε η παράφραση είναι επιτυχής και δείξατε στον άνθρωπο ότι καταλάβατε ακριβώς τι είπε. Όταν, εμβαθύνει περισσότερο σε αυτά που λέει, τότε η παράφραση διευκολύνει την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος. Αν έχετε μιλήσει εκτενώς για το θέμα, η παράφραση σας βοηθά να μεταβείτε σε ένα καινούργιο θέμα. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η παράφραση δίνει την εντύπωση ότι παρακολουθείτε προσεκτικά τα όσα λέει το άτομο και σας βοηθά να ελέγξετε αν αυτό που πιστεύετε, ισχύει.

    5. Αντανάκλαση συναισθήματος: Στη συγκεκριμένη δεξιότητα, σε αυτό που πρέπει να δώσετε μεγάλη προσοχή είναι το συναισθηματικό μέρος του μηνύματος που σας δίνει το άτομο:
         α)Είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται και να χαρακτηρίζονται τα συναισθήματα. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από τις λέξεις που χρησιμοποιεί το άτομο ή μέσω της παρατήρησης της μη-λεκτικής επικοινωνίας.
        β)Χρησιμοποιήστε συγκεκριμένο κορμό φράσεων, όπως "Φαίνεται ότι νιώθεις...", "Μοιάζεις σα να νιώθεις...", "Μου δίνεις την εντύπωση ότι αισθάνεσαι..." και συμπληρώστε το συγκεκριμένο συναίσθημα.
       γ)Μπορείτε να είστε πολύ ξεκάθαροι σχετικά με τα συναιθήματα του ανθρώπου λέγοντας για παράδειγμα: "Φαίνεται ότι νιώθεις........όταν.........".
        δ)Είναι πολύ χρήσιμο, τα συναισθήματα που εμφανίζονται άμεσα κατά τη διάρκεια της συζήτησης να υποβάλλονται σε επεξαργασία.
           Η δυσκολία της συγκεκριμένης δεξιότητας έγκειται στο ότι πολλές φορές δε διακρίνουμε ξεκάθαρα συναισθήματα, αλλά ασαφή και σύνθετα. Μερικά από αυτά προκαλούν βαθιές συγκρούσεις και προβλήματα που είναι δύσκολο να επιλυθούν. Αυτό συμβαίνει όταν, για παράδειγμα, βρισκόμαστε σε σοβαρή σύγκρουση με έναν άνθρωπο που αγαπάμε. Τα ανάμεικτα συναισθήματα είναι από τη μία θετικά συναισθήματα φροντίδας, αγάπης και εμπιστοσύνης και από την άλλη αρνητικά συναισθήματα πόνου, απογοήτευσης και θυμού, τα οποία συγκρούονται μεταξύ τους. Για να καταφέρετε να ανιχεύσετε και να ερευνήσετε σύνθετα συναισθήματα μπορείτε:
    • Να παρατηρήσετε μηνύματα με διπλό νόημα, όπως όταν το σώμα δηλώνει ένα πράγμα και οι λέξεις κάτι άλλο. "Από αυτά που λες, φαίνεται πως νιώθεις πολύ σίγουρη για τον εαυτό σου, αλλά το σώμα σου δίνει ένα άλλο μήνυμα".
    • Να χρησιμοποιήσετε ερωτήσεις που ενθαρρύνουν το άτομο να μοιραστεί περισσότερα και να εκφράσει με λόγια τη συναισθηματική του εμπειρία.
    • Να χρησιμοποιήσετε τις φράσεις που είπαμε παραπάνω, δηλαδή: "Φαίνεσαι ότι νιώθεις......".
           Εκφράσεις, όπως "είμαι σε σύγχυση", ή "υπάρχει μια ασάφεια μέσα μου", ή "νιώθω έναν διχασμό", αποτελούν όρους που κρύβουν περίπλοκα συναισθήματα, τα οποία πρέπει να ανακαλύψετε. Το σημαντικό είναι να παρατηρείτε τα συναισθηματικά στοιχεία που ενυπάρχουν σε όσα λέει ο άνθρωπος που ήρθε σε εσάς για βοήθεια και να τα συνοψίζετε με σαφή τρόπο ώστε το άτομο να τα καταλάβει καλύτερα.

    6. Περίληψη. Προσπαθείστε να ανακεφαλαιώσετε και να συμπτύξετε την ουσία των όσων λέχθηκαν από το άτομο που έρχεται για βοήθεια. Με αυτό το τρόπο ελέγχετε κατα πόσο ήταν ακριβής η ακρόασή σας και αν ήταν ακριβής αποδεικνύετε ότι σέβεστε και ακούτε αυτό που σας λέει ο άνθρωπος. Ο βασικός στόχος, όμως της περίληψης είναι να βοηθήσει το άτομο να ενώσει και να συγκεντρώσει όλες τις σκέψεις του. Δε πρέπει να περιλαμβάνει δικές σας γνώμες, εμπειρίες, αξίες. Η περίληψη μπορεί να γίνει αφού έχετε ακούσει για κάποιο χρονικό διάστημα  (που μπορεί να κυμαίνεται από 3 λεπτά μέχρι μία ώρα) και παρακολουθήσει προσεκτικά τα λεκτικά και μη λεκτικά μηνύματα. Στη συνέχεια επαναλαμβάνετε επιλεκτικά τις βασικές δηλώσεις και συμπεριφορές του ατόμου με ακρίβεια, προκειμένου να συνειδητοποιήσει τη κατάσταση με μεγαλύτερη σαφήνεια.

           Όλες οι παραπάνω δεξιότητες είναι πολύ σημαντικές διότι οδηγούν σε μια εποικοδομητική συνομιλία, όπου ο άνθρωπος που χρειάζεται βοήθεια, καταλαβαίνει ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά για εκείνον και για το πρόβλημά του αλλά και εσείς δείχνετε ότι  τον ακούτε προσεκτικά και παρακολουθείτε τα όσα λέει αυξάνοντας την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπό σας. Παράλληλα με αυτό το τρόπο βελτιώνετε σημαντικά την επικοινωνία σας με τους συνανθρώπους σας, αποφεύγοντας παρερμηνείες, παρεξηγήσεις και αντιλήψεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.